Tinh hoàn ẩn

Tỷ lệ bị tinh hoàn ẩn gặp ở khoảng 3-4% trẻ khi sinh. Tỷ lệ này sẽ cao hơn ở trẻ đẻ thiếu cân, đẻ non, sinh đôi,…
1. Đại cương

1.1. Định nghĩa

Trong giai đoạn đầu của thai nhi nam, tinh hoàn nằm trong ổ bụng. Sau đó, tinh hoàn di chuyển dần xuống bìu và nằm ở đó cho tới lúc trẻ được sinh ra. Tinh hoàn ẩn là những tinh hoàn dừng lại trên đường di chuyển của tinh hoàn từ bụng xuống bìu trong thời kỳ bào thai.

Tinh hoàn ẩn là khuyết tật về sự phát triển thường gặp nhất ở nam giới. Các thể lâm sàng có thể gặp là tinh hoàn nằm trong ổ bụng, ở lỗ bẹn sâu, trong ống bẹn và ngoài lỗ bẹn nông.

Tỷ lệ bị tinh hoàn ẩn gặp ở khoảng 3-4% trẻ khi sinh. Tỷ lệ này sẽ cao hơn ở trẻ đẻ thiếu cân, đẻ non, sinh đôi,…

Phương pháp điều trị được chấp nhận nhiều nhất là phẫu thuật hạ tinh hoàn.

1.2. Nguy cơ của tinh hoàn ẩn

Trẻ có tinh hoàn ẩn, nếu không được điều trị có thể gặp các nguy cơ như ung thư hoá tinh hoàn, vô sinh, thoát vị bẹn, xoắn tinh hoàn hay chấn thương tinh hoàn hoặc tổn thương về tâm sinh lý do không có hay chỉ có một tinh hoàn dưới bìu.

2. Nguyên nhân

Sự di chuyển từ bụng xuống bìu của tinh hoàn chịu sự tác động của rất nhiều cơ chế. Nếu những cơ chế này bị ảnh hưởng sẽ làm tinh hoàn không xuống được tới bìu và gây tinh hoàn ẩn.

2.1. Rối loạn trục hạ đồi- tuyến yên- tuyến sinh dục

Suy tuyến yên, làm thiếu gonadotropin gây tinh hoàn ẩn và chứng dương vật nhỏ lại.

2.2. Sai lệch tổng hợp testosterone

Do thiếu men 17α-hydroxylase, 5α-reductase,… làm cho tinh hoàn không phát triển bình thường.

2.3. Hội chứng giảm khả năng cảm nhận của các thụ thể androgen.

Do giảm khả năng cảm nhận của các thụ thể androgen cho nên mặc dù là trẻ trai nhưng sự phát triển các chức năng sinh dục nam bị ảnh hưởng, trong đó có sự đi xuống của tinh hoàn.

2.4. Estrogen cũng có ảnh hưởng đến sự di chuyển của tinh hoàn tới bìu

Mẹ mang thai nhi nam dùng diethylstilbestrol nhiều hay kháng androgen (Flutamide) thì thai nhi có nguy cơ bị tinh hoàn ẩn.

2.5. Phát triển bất thường của dây chằng tinh hoàn- bìu

Làm cho tinh hoàn nằm lơ lửng trên cao, không xuống được tới bìu.

2.6. Các yếu tố cơ học gây cản trở sự di chuyển của tinh hoàn như: cuống mạch của tinh hoàn ngắn, xơ hoá vùng ống bẹn…

3. Chẩn đoán

3.1. Lâm sàng

Người bệnh có thể tự sờ nhưng không thấy tinh hoàn ở dưới bìu hoặc sờ thấy ở ống bẹn có khối như u nổi lên

Thăm khám vùng bẹn bìu: Bìu kém phát triển, tinh hoàn ẩn càng cao thì bìu càng kém phát triển. Tinh hoàn ẩn thể trong ổ bụng hoặc lỗ bẹn sâu khi khám không sờ thấy tinh hoàn.

3.2. Cận lâm sàng

3.2.1. Siêu âm bụng, chụp cắt lớp vi tính ổ bụng hay nội soi ổ bụng
Là các phương tiện thăm dò từ thấp đến cao nhằm xác định chính xác vị trí của tinh hoàn ẩn. Ngoài ra, còn có thể phát hiện những bất thường khác của tinh hoàn như u tinh hoàn, vôi hóa nhu mô tinh hoàn,…

Chụp cắt lớp vi tính thấy khối u tinh hoàn trong bụng
Hình 1


Hình 2


Hình 3

3.2.2. Xét nghiệm nhiễm sắc thể

Nên được tiến hành một cách hệ thống để phát hiện các trường hợp giới tính không xác định.

3.2.3. Nghiệm pháp HCG

Là một nghiệm pháp được sử dụng để xác định xem tinh hoàn có hay không có trong trường hợp cả hai tinh hoàn đều không sờ thấy.

3.2.4. Các xét nghiệm nội tiết tố

LH, FSH, prolactin, estradiol và testosterone.

3.2.5.Các xét nghiệm chỉ điểm khối u

α FP, β- HCG nên làm để phát hiện các trường hợp ác tính.

4. Nguy cơ vô sinh do tinh hoàn ẩn

Về nguyên tắc, phẫu thuật hạ tinh hoàn được tiến hành càng sớm càng tốt, càng giảm các nguy cơ nêu trên. Khi tiến hành phẫu thuật hạ tinh hoàn xuống bìu ở nam giới tuổi trưởng thành, chúng tôi nhận thấy các tinh hoàn ẩn thường có kích thước nhỏ hơn bình thường, nhu mô thường mềm nhão. Trong nghiên cứu của Anne Suskind và cộng sự (Mỹ, 2007) ở các trẻ có tinh hoàn ẩn, đường kính của các ống sinh tinh nhỏ hơn, mức độ xơ hóa tinh hoàn cũng cao hơn ở những trẻ lớn hơn 1 tuổi so với trẻ nhỏ hơn 1 tuổi. Các kết quả này cho thấy có sự thay đổi có ý nghĩa về mô học của các tinh hoàn ẩn và có thể ảnh hưởng tới tinh trùng, gây vô sinh. Các nghiên cứu khác cho thấy sự xơ hóa tổ chức giữa các ống sinh tinh, xơ dày thành ống sinh tinh ở những đứa trẻ được phẫu thuật muộn.

Nếu bệnh nhân chỉ bị ẩn tinh hoàn một bên thì vẫn có khả năng có con. Tuy nhiên, những bệnh nhân này vẫn có nhiều rủi ro do có nguy cơ bị ung thư bên tinh hoàn ẩn và nhiều nguy cơ khác. Tại Trung tâm Nam học – Bệnh viện Việt Đức, chúng tôi cũng đã gặp trường hợp bệnh nhân có tinh hoàn ẩn một bên, tinh hoàn bên kia nằm trong bìu nhưng chẳng may bị xoắn hoặc chấn thương nên phải cắt tinh hoàn. Như vậy, nguy cơ vô sinh đối với bệnh nhân này vẫn rất lớn.

Nếu bệnh nhân bị ẩn tinh hoàn hai bên thì nguy cơ vô sinh rất cao. Những người này thường có kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ không có tinh trùng. Thậm chí, có những người còn không thể quan hệ tình dục được do thiếu hụt nội tiết tố trầm trọng. Thể trạng những nam giới này thường yếu đuối, ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống, sinh hoạt và tâm sinh lý người bệnh.

Ngoài ra, người bị tinh hoàn ẩn còn có thể bị phối hợp thêm các dị tật bẩm sinh khác. Nhiều dị tật bẩm sinh làm tăng nguy cơ vô sinh hơn cho người bệnh.

Có quan điểm cho rằng tinh hoàn có thể di chuyển xuống bìu khi trưởng thành, thậm chí ở những gia đình có liên quan đến ngành Y, khi có con trai bị tinh hoàn ẩn, đã cố đợi tinh hoàn xuống bìu cho đến khi con đến tuổi trưởng thành mới đưa con đi khám và điều trị hoặc con trai lấy vợ mà lâu không thấy có con mới đi khám. Quan điểm này hoàn toàn sai lầm vì tinh hoàn càng ở lâu trong bụng càng không tốt. Chúng ta chỉ nên đợi đến khi trẻ 9 tháng, nếu sau 9 tháng mà tinh hoàn vẫn chưa xuống bìu thì nên đặt vấn đề phẫu thuật cho trẻ.

5. Điều trị
Cần phát hiện sớm và điều trị trước 2 tuổi.

5.1. Điều trị nội khoa

Các thuốc nội tiết được dùng là:

- HCG (Gonadotrophin, Pregnyl 500 UI, 1000 UI, 1500 UI/ 1 ống)
+ Không nên quá 15.000 đơn vị/ một đợt vì có thể gây tác dụng phụ.
+ Trẻ từ 1-2 tuổi, dùng liều 300 đơn vị tiêm bắp, 3 ngày tiêm 1 lần với tổng liều 9 lần; trẻ từ 3-7 tuổi, liều 700 đơn vị cho một lần tiêm; trẻ lớn hơn 7 tuổi, liều 1500 đơn vị cho một lần tiêm.

- GnRH được dùng dưới dạng xịt mũi với liều 1,2mg/ ngày

- Có thể sử dụng phối hợp GnRH và HCG.

5.2. Điều trị phẫu thuật

5.2.1. Chỉ định
Điều trị nội khoa không kết quả.

5.2.2. Nguyên tắc

- Đưa tinh hoàn ra ngoài ổ phúc mạc, đóng ổ phúc mạc.

- Phẫu tích, bóc tách, kéo dài cuống tinh hoàn để hạ được tinh hoàn xuống bìu.

Phẫu thuật điều trị bệnh tinh hoàn ẩn là một phẫu thuật bảo tồn, do vậy nên được tiến hành khi có các phẫu thuật viên nhiều kinh nghiệm.

Đối với nam giới trưởng thành, cần phải tiến hành phẫu thuật ngay:

- Nếu tinh hoàn chưa bị ung thư hóa thì tiến hành phẫu thuật hạ tinh hoàn, kết hợp với cân bằng nội tiết tố

- Nếu tinh hoàn bị ung thư hóa thì cần cắt bỏ tinh hoàn, nạo vét hạch kết hợp với điều trị chống ung thư hỗ trợ,...

TS. BS. Nguyễn Quang
Trung tâm Nam học - Bệnh viện Việt Đức

Tìm ra siêu kháng sinh chữa hầu hết bệnh

Loại siêu kháng sinh Teixobactin có thể “quét sạch” hầu hết các loại bệnh - từ tụ cầu vàng cho đến vi khuẩn lao - vừa được các nhà khoa học tìm thấy.  

Loại thuốc kháng sinh mới có thể chữa được các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm và chống lại các mầm bệnh khó tiêu diệt, vốn không đáp ứng với thuốc kháng sinh mạnh. Đặc biệt, đây được xem là vũ khí hiệu quả trong cuộc chiến chống lại hiện tượng kháng thuốc kháng sinh.

Trong bối cảnh không có loại kháng sinh mới tung ra thị trường gần 30 năm qua và vi khuẩn đang ngày càng trở nên khó đối phó, loại siêu kháng sinh này mở ra nhiều hy vọng. Giáo sư Dame Sally Davies, một lãnh đạo trong Bộ Y tế Anh đã mô tả một "kịch bản tận thế" khi các kỹ thuật điều trị phổ biến như thay khớp phải đối mặt với khả năng tử vong lớn vì không thể dập tắt nguy cơ nhiễm trùng.

Loại siêu kháng sinh Teixobactin có thể chữa hầu hết các loại bệnh.

Loại thuốc có tên Teixobactin được phát hiện khi các nhà khoa học nghiên cứu vi khuẩn tại một đồng cỏ tại  Mỹ. Trong các thử nghiệm, những siêu kháng sinh giết chết một loạt các vi khuẩn, bao gồm cả MRSA - loại tụ cầu vàng kháng Methicillin, không đáp ứng điều trị với kháng sinh thông thường, thường gây ra những bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng và đe dọa sự sống như nhiễm khuẩn huyết, nhiễm khuẩn vết mổ, viêm phổi...

Teixobactin đặc biệt linh hoạt trong việc chống lại các vi khuẩn dạ dày nguy hiểm và các vi trùng gây hại cho tim. Bệnh lao cũng sẽ trở nên dễ dàng kiểm soát hơn, có thể được điều trị bằng một loại thuốc duy nhất chứ không phải sử dụng hỗn hợp nhiều loại thuốc như hiện nay.

Quan trọng hơn, loại thuốc này không gây tác dụng phụ. Các công ty dược đã bắt tay vào điều chỉnh công thức và hy vọng sẽ bắt đầu thử nghiệm thuốc trên người trong vòng hai năm. Thông thường, các loại vi khuẩn luôn tìm cách biến đổi để kháng lại thuốc kháng sinh. Với Teixobactin, các nhà khoa học tin rằng vi khuẩn sẽ không thể kháng lại trong ít nhất 30 năm tới.

Laura Piddock, giáo sư vi sinh học tại Đại học Birmingham cho biết đột phá  này có thể "thay đổi cuộc chơi” và góp phần giải quyết cuộc khủng hoảng kháng sinh hiện nay. Nếu mọi việc suôn sẻ, Teixobactin được sử dụng dưới dạng thuốc tiêm sẽ xuất hiện trên thị trường vào năm 2019.

Những mốc tuổi cần kiểm tra sức khỏe

Hãy bắt đầu kiểm tra thường xuyên và làm một số xét nghiệm quan trọng khi bạn 20 tuổi để phát hiện những mối nguy hiểm cho sức khoẻ ngay từ đầu

Hiện bệnh viện đa khoa Quốc tế Phúc An Khang đang triển khai chương trình tư vấn và khám sức khoẻ định kỳ. Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc cần giải đáp những thắc mắc liên quan, quý khách vui lòng liên hệ:

Bệnh Viện Đa Khoa Quốc Tế PHÚC AN KHANG

Địa chỉ: 800 Đồng Văn Cống, khu phố 1, phường Thạnh Mỹ Lợi, Quận 2, TP. HCM
Điện thoại: (08) 37 400 000  -  Fax: (08) 37 415 154

Email: info@ipak.vn  

Website: www.ipak.vn

Một vài biểu hiện chứng tỏ cơ thể bạn thiếu dinh dưỡng

Nếu khó nhìn vào ban đêm, bạn đang thiếu vitamin A; móng tay giòn, dễ gãy chứng tỏ thiếu kẽm; thường xuyên bị chuột rút có thể bạn đã thiếu magie, canxi, kali…

 

 

Cách đơn giản để "tạm biệt" bệnh cảm cúm

Bằng cách rửa tay 8 lần mỗi ngày, không chạm tay lên mặt, tránh xa người bị cảm cúm, che miệng khi ho hoặc hắt hơi…, bạn hoàn toàn có thể ngăn chặn cảm cúm và có một cuộc sống khỏe mạnh.

 

1. Làm ấm mũi

Giáo sư Ron Eccles từ Trung tâm nghiên cứu cảm lạnh tại Đại học Cardiff lý giải: "Chúng ta bị cảm lạnh và cảm cúm nhiều hơn trong mùa đông là vì mũi lạnh đi, làm giảm khả năng kháng lại các nhiễm trùng". Nếu trời lạnh, hãy quấn khăn ngang mũi để giữ ấm cho nó.

Một cú hắt hơi mạnh có thể giải phóng các giọt nước bọt mang theo 100.000 vi khuẩn vào không khí trong bán kính 3,5 mét.

2. Đừng bắt tay

Nghiên cứu mới từ Đại học Aberystwyth đã chỉ ra rằng bắt tay làm lây truyền vi khuẩn nhiều gấp 10-20 lần so với khi người ta chỉ chạm nắm đấm vào nhau. "Bắt tay kéo dài hơn và tiếp xúc da trên một vùng rộng hơn", giáo sư David Whitworth, chuyên gia về hóa sinh tại đại học này, cho biết. Ông cũng phát hiện người nắm chặt nhất truyền nhiều vi khuẩn nhất.

3. Giặt quần áo bằng nước ấm

Virus cúm có thể sống trong nước nóng tới 40 độ C, vì thế nếu có người nhà mắc bệnh, hãy giặt và ngâm quần áo của họ trong nước nóng hoặc dùng nước giặt có chất kháng khuẩn.

4. Giảm ăn đường

Các nghiên cứu tại Đại học Loma Linda (bang California, Mỹ) phát hiện khi các tình nguyện viên ăn một lạng đường mỗi ngày, các tế bào miễn dịch sẽ trừ khử được ít vi khuẩn hơn bình thường, và hiện tượng này kéo dài tới 5 tiếng. Vì thế, giảm ăn đường có thể làm tăng cơ hội hoạt động của các tế bào miễn dịch của bạn.

5. Ngủ đủ 8 tiếng

Ngủ chưa đầy 7 tiếng mỗi đêm khiến bạn dễ mắc cảm lạnh gấp 3 lần so với người ngủ 8 tiếng, nghiên cứu cho thấy. Những giấc ngủ ngắt quãng hoặc thiếu ngủ đều can thiệp đến hoạt động của gene miễn dịch có tên gọi TLR-9, các chuyên gia tại Đại học Yale, Mỹ, cho biết.

6. Quan sát quy luật 2 chỗ ngồi

Theo các chuyên gia từ Đại học quốc gia Australia ở Canberra, nguy cơ mắc cúm tăng vọt nếu bạn ngồi cách người nhiễm bệnh trong bán kính 2 ghế. Nếu thấy có ai đó sổ mũi, ho và bạn có thể chuyển chỗ, hãy làm điều đó. Nếu không thể di chuyển, hãy mở cửa sổ. Các nhà nghiên cứu tìm thấy việc ngồi 90 phút trong một chiếc xe hơi có người bị cúm sẽ khiến bạn có tới 99,9% nguy cơ lây bệnh. Nhưng nguy cơ này sẽ giảm xuống còn 20% nếu bạn mở cửa sổ.

7. Không dùng nước rửa tay

Trừ phi nó chứa 60-80% cồn, nước rửa tay không thể đủ mạnh để giết chết virus gây cảm lạnh, cảm cúm, và nó sẽ không hiệu quả chút nào nếu tay bẩn. Tiến sĩ Lisa Ackerley, chuyên gia y tế môi trường từ Hệ thống kiểm toán vệ sinh khuyên nên rửa tay bằng xà phòng và nước khi bạn trở về nhà.

8. Rửa mũi bằng nước muối

Muối có thể giúp giảm số đợt cảm lạnh bạn mắc phải, theo các thử nghiệm tại Đại học bang Pennsylvania. Nó hỗ trợ bằng cách ngăn ngừa các vi khuẩn làm tổ trong hốc mũi. Để có dung dịch rửa mũi, hãy đun sôi nước và bổ sung muối vào, rồi chờ nguội đi. Bạn cũng có thể mua nước muối đẳng trương bán sẵn ở nhà thuốc.

9 - Tập thể dục, nhưng vừa phải

Những bài tập nhẹ và trung bình có thể thúc đẩy hệ miễn dịch, tuy nhiên nghiên cứu từ Đại học Loughborough tìm thấy việc tập cường độ cao trong 90 phút làm giải phóng hoóc môn stress và các phân tử kháng viêm, khiến cho hệ miễn dịch suy yếu, làm bạn càng dễ mẫn cảm với cảm lạnh và cảm cúm.

10. Bổ sung vitamin D

Nghiên cứu từ Đại học Colorado phát hiện hàm lượng vitamin D thấp có thể can thiệp vào các tế bào hCAP-18 có vai trò tấn công vi khuẩn trong cơ thể. Nếu thiếu vitamin này, nguy cơ mắc cảm lạnh, cảm cúm của bạn tăng ít nhất 1/3. Khi dùng bổ sung, hãy chọn loại vitamin D3 - loại cơ thể dễ hấp thụ nhất.

 

Dùng khí “cười” để điều trị chứng trầm cảm nặng

Khí “cười” lại có thể giúp điều trị một cách nhanh chóng và hiệu quả cho những bệnh nhân mắc chứng trầm cảm nặng.

Các bệnh nhân này không đáp ứng với các thuốc chống trầm cảm hoặc các phương pháp điều trị chuẩn khác.
Đây là kết quả của một nghiên cứu nhỏ trên 20 bệnh nhân được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu thuộc Trường ĐH Y khoa Washington (Mỹ).
Khí N2O là một loại khí gây mê cổ điển dùng nhiều trong phẫu thuật nha khoa được phát hiện một cách tình cờ bởi khả năng gây cười khi hít vào.

Ứng dụng đặc tính này, các nhà khoa học đã cho bệnh nhân trầm cảm nặng sử dụng và so sánh với giả dược. Kết quả cho thấy gần 70% bệnh nhân cho biết đã cải thiện đáng kể các triệu chứng trầm cảm.
Theo các nhà nghiên cứu, hiệu quả này đạt được khá nhanh chóng sau khoảng hai giờ điều trị. Tuy nhiên, đây chỉ là một kết quả bước đầu và cần được nghiên cứu nhiều hơn nữa trước khi được đưa vào áp dụng trong việc điều trị rộng rãi cho bệnh nhân.

10 xu hướng thời trang ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ

Quần jean, giày cao gót, xăm mình, xỏ khuyên... đang gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe của bạn.

 

 

 

Tiến trình phục hồi của phổi sau khi bạn bỏ thuốc

3 ngày sau khi bỏ thuốc, phổi đã bắt đầu tự phục hồi. Sau vài tuần, chức năng của nó sẽ cải thiện ít nhất 20% và sau 5 năm, nguy cơ mắc ung thư phổi giảm đáng kể...

Theo các chuyên gia y tế, phổi có thể phục hồi ngay sau khi bạn bỏ thuốc. Mức độ phục hồi phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Nếu một người đã phát triển bệnh phổi ở mức độ nhất định, người đó không thể phục hồi hoàn toàn. Hút thuốc giết người một cách từ từ. Đó là lý do những người hút thuốc thường không nhận thức được thực tế rằng họ đang trên giường bệnh. Thay vì suy đoán mức độ hoặc cơ hội phục hồi, bạn nên bỏ thuốc càng sớm càng tốt. Bỏ thuốc không bao giờ là quá muộn.

Điều gì xảy ra sau một vài ngày?

Trong vòng 3 ngày đầu tiên sau khi cai thuốc, phổi sẽ bắt đầu quá trình phục hồi. Ống phế quản của bạn sẽ dần dần thư giãn. Các viêm nhiễm ở đường dẫn khí giảm thiểu. Bạn sẽ có thể thở dễ dàng. Phổi của bạn sẽ hoạt động tốt. Bạn sẽ cảm thấy tuyệt vời khi cơ thể dần dần ra khỏi cơn nghiện. Có thể nghiện thuốc lá là một vòng tròn luẩn quẩn, nhưng chiến thắng cơn nghiện mang lại sự tự tin tuyệt vời.

Sau vài tuần

Sau một vài tuần, phổi của bạn sẽ hoạt động tốt hơn. Năng lực của phổi có thể dần dần cải thiện ít nhất 20%. Bạn sẽ cảm thấy dễ dàng hơn khi thực hiện các hoạt động thể chất. Người nghiện thuốc lá thường cảm thấy mệt mỏi sau khi leo vài bậc cầu thang, nhưng sau khi cai nghiện, các hoạt động này trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Sau một năm

Sau một năm bỏ thuốc lá, hệ thống lông mao trong phổi của bạn dần tái phát triển. Chức năng của các lông mao này là để bảo vệ phổi khỏi các chất lạ. Khi hệ thống lông mao phát triển khỏe mạnh, cơ thể của bạn sẽ được bảo vệ khỏi một số bệnh nhiễm trùng nhất định. Đây là thời điểm bạn bắt đầu ngửi thấy mùi tốt hơn. Mũi của bạn bắt đầu thở bình thường.

Điều gì xảy ra sau 5 năm?

Phổi sẽ hoạt động tốt hơn và nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi giảm đáng kể. Các tế bào bị ảnh hưởng sẽ được loại bỏ và các tế bào khỏe mạnh phát triển thay thế vị trí của chúng. Đây là một quá trình rất quan trọng trong việc làm giảm nguy cơ bị ung thư. Hãy chăm chỉ tập thể dục và tiêu thụ thực phẩm lành mạnh

Sau một thập kỷ

Sau một thập kỷ ngừng hút thuốc, nếu bạn đủ may mắn, phổi của bạn sẽ trở lại hoạt động bình thường. Trong trường hợp hiếm hoi, phổi sẽ phục hồi hoàn toàn. Đó là khi nguy cơ mắc bệnh ung thư giảm xuống đáng kể. Khi đó, bạn thậm chí khỏe mạnh như một người không hút thuốc. Nhưng điều này là rất hiếm.

Các loại vitamin cơ thể cần trong mùa đông

Thời tiết ảm đạm mùa đông sắp đến khiến cơ thể bạn không hấp thu được vitamin D từ ánh nắng mặt trời, buộc phải bổ sung từ các nguồn khác...Việc hấp thu các loại dưỡng chất thiết yếu dưới đây sẽ giúp bạn có sức khỏe trong mùa đông.

 

1. Vitamin C

Mùa đông đến đánh dấu sự xuất hiện của nhiều bệnh nhiễm trùng như cảm lạnh, ho, sốt và cúm. Vitamin C được biết đến là tăng cường hệ miễn dịch vì về bản chất nó là một chất chống oxy hóa. Vitamin C cũng rất có lợi cho sự tái tạo da nhờ có thuộc tính tăng cường collagen. Nó cũng giúp làm sáng da.

Tiến sĩ Amrapali Patil cho biết ở nhiều nơi, bổ sung thực phẩm có thể bị ảnh hưởng bởi mùa đông khắc nghiệt, vì vậy, việc hấp thu sắt có thể bị giảm đi. Sắt được hấp thụ tối đa trong vitamin C, do vậy vitamin này cũng giúp duy trì hàm lượng sắt trong máu.

Vitamin C có thể được tìm thấy ở một số loại quả như cam, chanh ngọt, chanh cũng như quả chà là và các loại rau như rau dền. Ngày nay, chúng ta cũng có thể dễ dàng sử dụng các viên bổ sung vitamin C.

2. Vitamin D

Vitamin là cần thiết quanh năm, nhưng thời tiết ảm đạm và nhiệt độ xuống thấp trong mùa đông khiến cho việc hấp thu loại vitamin này trở nên cần thiết hơn. Bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình Neeraj Gandhi giải thích: “Việc đi ra ngoài dưới ánh nắng mặt trời ít nhất một khoảng thời gian nào đó trong ngày là rất quan trọng. Xương bị ảnh hưởng nhiều trong mùa đông, nhiều người bị đau khớp nặng hơn trong mùa này. Việc hấp thu lượng lớn vitamin D rất có lợi”.

Tiến sĩ Patil bổ sung: “Một người dưới 70 tuổi nên hấp thu 600 đơn vị quốc tế (IU) ánh sáng mặt trời, cũng được gọi là lượng cần thiết hàng ngày. Vì vậy, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ít nhất 30 phút vào sáng sớm là rất quan trọng”.

Ánh sáng mặt trời là nguồn vitamin D lớn nhất. Chúng ta nên đi ra ngoài để nhận được liều thường xuyên. Tuy nhiên, nếu bạn không thể đáp ứng đủ nhu cầu từ nguồn vitamin D tự nhiên này thì có thể bổ sung thêm từ các loại sữa và ngũ cốc có chứa vitamin D trên thị trường.

3. Vitamin E

Loại vitamin này giúp tái tạo da nhờ thuộc tính dưỡng ẩm. Da thường bị bong tróc trong mùa đông, vì vậy, hấp thu loại vitamin này là rất quan trọng. Vitamin E có thể được tìm thấy ở thịt, cá cũng như các loại rau như rau bina, súp lơ xanh …Các loại hạt cũng như quả me là nguồn vitamin E đặc biệt phong phú.

4. Vitamin B tổng hợp

Toàn bộ nhóm vitamin B từ B1 tới B12 là rất cần thiết trong mùa đông. Ví dụ, vitamin B6 (pyridoxin) giúp da mịn màng trong khi B2 (Riboflavin) giúp chữa viêm mép, hiện tượng nẻ bong da môi hoặc góc miệng. B1(Thiamine) giúp chữa da bị bong vảy. Trong khi các loại vitamin khác như A, D và E hòa tan trong chất béo, thì toàn bộ vitamin nhóm B hòa tan trong nước.

Vitamin B tổng hợp có thể được tìm thấy trong trứng, rau lá xanh, gan gà, cá…

5. Omega-3

Không phải là một loại vitamin, nhưng omega-3 có vai trò rất quan trọng, đặc biệt trong mùa đông. Axít béo Omega-3 duy trì hàm lượng cholesterol tốt trong cơ thể, giúp cơ thể khỏe mạnh.

Nhiều người bị đau khớp trong mùa đông. Omega-3 làm giảm đáng kể độ cứng và đau khớp, vốn là các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp. Trên thực tế, omega-3 cũng giúp xương chắc khỏe bằng cách tăng hàm lượng canxi trong cơ thể.

Hạt lanh là nguồn axít béo omega-3 rất phong phú bên cạnh quả óc chó, các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá thu...

5 lầm tưởng về hệ tiêu hóa

Ăn ít không làm dạ dày bạn teo nhỏ lại. Loét dạ dày do vi khuẩn, thuốc giảm đau hoặc bệnh ung thư, chứ không phải do stress...

 

 

Bí quyết giúp não chậm lão hóa

Những yếu tố như ham muốn tình dục, trí nhớ và năng lực trí não đều có thể không thay đổi nhiều trong độ tuổi 70-80. Nhưng làm thế nào để được như vậy?

Nếu biết cách rèn luyện, não sẽ mãi trẻ trung

Một cuộc hội thảo quốc tế về trí não và tiềm năng của trí não vừa diễn ra tại Sydney (Úc) đã chia sẻ nhiều thông tin thú vị liên quan tới khả năng vô biên và đặc biệt của bộ não con người.
Theo đó, dù thực tế là con người không thể tránh khỏi chu trình “sinh - lão - bệnh - tử”, nhưng những yếu tố thiết yếu nhất như ham muốn tình dục, sức sống, trí nhớ và hoạt động bộ não lại gần như không thay đổi nhiều, ngay cả khi ở độ 70-80.
Dù thế mọi sự không tự nhiên mà có. Điều này có được không phải nhờ hormone, phẫu thuật, vitamin hay thay thế tế bào gốc, mà là nhờ sự phát triển của các tế bào thần kinh (neuron) và khả năng tạo ra những tiếp hợp mới trong não bộ mỗi người.

Giáo sư Merzenich - năm nay 72 tuổi, Đại học California, được mệnh danh là “ông vua của ngành thần kinh học” - cho rằng khi não bộ con người được trẻ hóa, nó cũng giúp trẻ hóa mọi yếu tố khác trong cơ thể, từ làn da cho tới hoạt động các cơ quan nội tạng, giúp tạo ra năng lượng và niềm vui.
Theo giáo sư Merzenich, bộ não của chúng ta vốn thích đưa ra quyết định và giải quyết vấn đề, nó rất ghét những cách thức an toàn để làm mọi việc. Do đó muốn não luôn tươi trẻ, đừng để não thuần túy làm những việc đơn giản. Hãy tạo ra những bất ngờ với bộ não của bản thân. Đừng nói “Tôi không làm việc đó”, hãy thử sức mình.
Do đó, một số cách gia tăng lượng chất xám cho não bộ, đồng thời làm chậm quá trình lão hóa của GS Merzenich là:

1- Tìm những con đường lạ, những lối đi mới trong lúc di chuyển mỗi ngày.
2- Đừng ở mãi trong vùng an toàn. Hãy để não bất ngờ đặt ra những quyết định và vấn đề buộc nó phải giải quyết.
3- Luyện tập luôn cần thiết. Tài năng chưa phải quan trọng. Hãy cứ rèn luyện bất cứ kỹ năng mới nào đó trong 10.000 giờ, bạn sẽ trở thành chuyên gia trong việc đó.
4- Ngừng sử dụng thiết bị định vị và sổ danh bạ, hãy tập nhớ các bản đồ, số điện thoại và địa chỉ email.
5- Rèn luyện các bài tập trí não trên Internet như Soduku, BrainHQ.com…
6- Thiền ít nhất 20 phút mỗi lần, tốt nhất là buổi sáng hoặc tối.
7- Học một kỹ năng nào đó bạn chưa giỏi, theo đuổi những đam mê.
8- Đọc sách, đọc sách và đọc sách.
9- Giao du và tăng cường các hoạt động tiếp xúc trực tiếp.
10- Trước khi đi ngủ dành ra năm phút để hồi tưởng chi tiết một điều gì đó như ngôi nhà hàng xóm hay khuôn mặt một người bạn.
11- Chơi trò tung hứng để tăng cường kỹ năng di chuyển và nhận thức vật thể trong không gian.

Đối phó với dịch cúm đang hoành hành

Dịch cúm hoành hành tại nhiều quốc gia, song Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) cho rằng văcxin cúm có thể không phòng bệnh hiệu quả như kỳ vọng.

 

 

Trong một năm, mùa cúm thường trải dài từ tháng 12 đến tháng 2, song nó cũng có thể bắt đầu ngay từ tháng 10 và kết thúc khoảng cuối tháng 5.

Để đối phó với bệnh này, các nhà khoa học và các nhà sản xuất văcxin đến từ khắp nơi trên thế giới đều tổ chức nghiên cứu và đưa ra dự đoán về những chủng cúm phổ biến nhất trong năm tiếp theo. Từ đó họ đề xuất phương án chế tạo các loại văcxin phòng bệnh trước khi mùa cúm bắt đầu.

Tuy nhiên trong một số trường hợp, những dự đoán ấy có thể không chính xác hoặc một vài loại virus đã đột biến trong thời gian văcxin đang được chế tạo. Ngay cả khi một loại văcxin được đánh giá là hiệu quả cao cũng chỉ có tác dụng bảo vệ từ 60 đến 90%.

Do thời gian chế tạo văcxin phải tốn ít nhất 4 tháng nên việc điều chỉnh văcxin cho phù hợp với tình hình hiện tại nhằm chống lại một số chủng virus đã đột biến là một vấn đề nan giải.

Phát biểu trên trang Health, tiến sĩ Thomas Frieden, Giám đốc CDC cho biết: “Trong mùa cúm năm nay, virus cúm A H3N2 được phát hiện ở hầu hết các nước với tỷ lệ nhiễm cao. Thật không may, một nửa số virus mà chúng tôi xác định được trong mùa cúm năm nay khác với những kháng thể virus có trong văcxin vừa được chế tạo. Do đó, văcxin tiêm vào sẽ không thể bảo vệ cơ thể chống lại các loại virus mới ấy”.

Frienden cho biết, virus phổ biến nhất trong mùa cúm năm nay là H3. Đây là chủng virus thường gây ra các triệu chứng nghiêm trọng và kéo dài, khiến nhiều bệnh nhân phải nằm viện dài ngày và có thể gây tử vong. Thống kê đến thời điểm hiện nay tại Mỹ đã có hơn 1.200 ca cúm mới được ghi nhận, trong đó 5 trường hợp tử vong. Trong các ca tử vong ở trẻ em có đến 90% trường hợp không được tiêm chủng văcxin. 

Mặc dù văcxin cúm năm nay được đánh giá là "không hoàn hảo", song CDC vẫn khuyến cáo mọi người nên tiêm phòng cúm vì dù sao đây vẫn là cách tốt nhất để phòng bệnh. Tiến sĩ William Schaffner đến từ trường Y, ĐH Vanderbilt cũng đồng ý với quan điểm này. 

Cùng với văcxin, Frieden nhấn mạnh các biện pháp bảo vệ chung như rửa tay trước khi ăn, che miệng khi ho và ở nhà khi đang bị bệnh. Ông cũng nêu lên tầm quan trọng của các loại thuốc kháng virus như oseltamivir (Tamiflu) và zanamivir (Relenza) trong việc điều trị bệnh. Các loại virus hoạt động mạnh nhất trong vòng 2 ngày kể từ khi có triệu chứng, vì thế, việc điều trị bằng thuốc kháng virus là rất quan trọng.

Hướng dẫn cấp cứu người bị đột quỵ và tai biến

 Theo điều tra của Tổ chức Y tế Thế giới, đột quỵ là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Tại 2/3 số quốc gia được khảo sát, tai biến này là 1 trong 3 nguyên nhân gây tử vong cao nhất. Nếu phát hiện và điều trị sớm, bệnh nhân sẽ được cứu sống và tránh để lại những di chứng nặng nề về sau.

Sau khi nhận diện người bị tai biến mạch máu não
Có một câu chuyện kể lại rằng: “Trong bữa tiệc BBQ, một người bạn bị mất thăng bằng suýt ngã, bà ta trấn an mọi người là bà không sao cả, chỉ bị trượt trên gạch vì đôi giày mới… Vài người đã giúp phủi bụi cho bà (thay vì kêu xe cứu thương) và làm cho bà một đĩa thức ăn mới. Bà Ingrid tiếp tục cuộc vui cùng bạn bè cho đến hết buổi chiều. Khi mọi người mới về đến nhà, thì nhận được điên thoại cuả chồng bà Ingrid, báo tin là vợ ông đã được đưa vào bệnh viện lúc 6 giờ chiều, và đã qua đời vì tai biến mạch máu não trong bữa tiệc BBQ. Nếu có người biết cách nhận ra triệu chứng tai biến mạch máu não, có lẽ bà Ingrid có thể vẫn còn sống với chúng ta hôm nay.

Xin được chia sẻ đến các bạn một phương pháp rất đơn giản và hữu hiệu để có thể kịp thời cứu sống người đột quỵ

Cây kim có thể cứu sống bệnh nhân đột quỵ. Rất có thể các bạn đã nhận được thông tin này rồi, nhưng biết thêm vẫn tốt. Hãy giữ một cây kim (nhớ là thật sạch) ở trong nhà để làm điều này. Đây là một cách vô cùng kỳ diệu và độc đáo để cứu người bị đột quỵ. Hãy đọc thật kỹ biết đâu có ngày bạn sẽ có dịp sử dụng kiến thức này để cứu người.
Bài viết này thật tuyệt. Hãy giữ nơi thuận lợi nhất. (Tốt nhất là học thuộc và giữ nó trong đầu của bạn). Đây là các mẹo tuyệt hảo. Hãy bỏ ra một vài phút để đọc. Biết đâu có ngày hữu dụng. Mạng sống của ai đó có thể phụ thuộc vào bạn.
Khi có người bị đột quỵ, hãy hết sức bình tĩnh. Cho dù bệnh nhân đang ở đâu, cũng không được di chuyển. Vì nếu bị di chuyển, các mạch máu não sẽ vỡ ra. Hãy giúp bệnh nhân ngồi tại chỗ và giữ không cho bệnh nhân bị ngã, rồi bắt đầu chích cho máu chảy ra. Nếu bạn có sẵn một cây kim tiêm ở nhà thì tốt nhất, nếu không có kim tiêm, bạn có thể dùng kim may hoặc một cây kim thẳng. (Nhớ là phải rửa tay thật sạch trước khi thực hiện các việc sau đây):
1. Hơ kim trên lửa để khử trùng rồi dùng nó để chích mười đầu ngón tay.
2. Không có các huyệt cụ thể, chỉ cần chích cách các móng tay 1mm.
3. Chích đến khi nào máu chảy ra.
4. Nếu máu không chảy ra được, hãy dùng ngón tay của bạn để nặn ra.
5. Khi tất cả mười đầu ngón tay đều đã có máu chảy ra, hãy chờ vài phút, nạn nhân sẽ hồi tỉnh.
6. Nếu nạn nhân bị méo miệng, hãy kéo hai tai nạn nhân cho đến khi cả hai tai đều đỏ lên.
7. Sau đó, chích vào dái tai cho đến khi mỗi dái tai có chảy ra hai giọt máu. Sau vài phút nạn nhân sẽ hồi tỉnh.
Chờ cho đến khi nạn nhân trở lại trạng thái bình thường không có một triệu chứng bất thường nào nữa thì mới chở nạn nhân vào bệnh viện vì nếu vội vàng chở đi bệnh nhân đi ngay đến bệnh viện bằng xe cấp cứu, xe chạy bị xóc sẽ làm cho các mạch máu não của bệnh nhân vỡ tung ra. Nếu nạn nhân có được cứu sống, ráng lắm mới đi lại được thì cũng do phước đức ông bà để lại mà thôi.

Irene Liu kể lại rằng:“Tôi học được phương pháp cứu người bằng cách chích cho máu chảy ra từ Bác sĩ Ha Bu-Ting ở Sun-Juke. Hơn nữa tôi cũng đã từng có kinh nghiệm thực tế. Vì vậy tôi có thể nói phương pháp này hiệu quả đến 100%. Năm 1979, tôi đang dạy tại trường Đại học Fung-Gaap ở Tai-Chung. Một ngày nọ tôi đang dạy ở trong lớp thì có một giáo viên khác chạy đến lớp tôi và nói trong hơi thở hổn hển: “Cô Liu ơi, mau lên, sếp bị đột quỵ rồi!”
Tôi chạy ngay lên tầng 3. Khi tôi nhìn thấy sếp tôi, ông ChenFu-Tien, thì ông ta da đã nhợt nhạt, nói ngọng nghịu, miệng méo – tất cả các hiện tượng của chứng đột quỵ. Tôi liền nhờ một học sinh đến một tiệm thuốc bên ngoài trường học mua một cây kim và dùng nó chích mười đầu ngón tay ông Chen. Khi tất cả mười đầu ngón tay của ông ta đã chảy máu (mỗi ngón tay đều chảy một giọt máu bằng hạt đậu), sau vài phút, khuôn mặt của ông Chen hồng hào trở lại và đôi mắt cũng đã có thần hơn. Nhưng miệng ông ta vẫn còn méo. Thế là tôi kéo tai ông ta cho máu chảy đến tai. Khi tai ông ta đã đỏ, tôi liền chích vào 2 dái tai của ông để nặn ra hai giọt máu. Khi cả hai tai đều đã được nặn máu, mỗi bên hai giọt, thì một điều kỳ diệu đã xảy ra. Trong vòng 3 – 5 phút, miệng ông ta đã trở lại hình dáng bình thường và giọng nói trở nên rõ ràng. Tôi để cho sếp tôi nghỉ ngơi một lát và uống một tách trà nóng, rồi tôi giúp ông đi xuống cầu thang và chở ông đến bệnh viện. Ông nghỉ tại bệnh viện một đêm và hôm sau được xuất viện để trở về trường dạy học.
Mọi việc xảy ra rất bình thường. Không hề có một tác động nào xấu để lại. Mặt khác, nạn nân đột quỵ thường phải chịu tình trạng mạch máu não bị vỡ  khó tránh khỏi trên đường đi đến bệnh viện. Kết quả là các nạn nhân này sẽ không bao giờ phục hồi được. Sau khi kể lại câu chuyện này Irene Liu tiếc nuối rằng: “Cha tôi đã bị liệt và sau đó đã chết vì bị đột quỵ. Ước gì mà tôi đã biết được cách sơ cứu này trước khi chuyện đau lòng ấy xảy ra. Khi bị bệnh nhân bị đột quỵ, các mạch máu não sẽ bị vỡ”.
Vì vậy đột quỵ là nguyên nhân dẫn đến tử vong rất nhanh. Những người may mắn có thể sẽ sống sót nhưng phải chịu liệt suốt đời. Điều này thật là khủng khiếp. Nếu như tất cả chúng ta có thể nhớ phương pháp chích cho máu chảy ra và bắt đầu quá trình cứu người ngay tức khắc, chỉ trong một thời gian rất ngắn, nạn nhân đã có thể hồi sinh và trở lại bình thường.

Chúng tôi hi vọng rằng các bạn sẽ bày cho người khác phương pháp sơ cứu này. Bằng cách làm như vậy, đột quỵ sẽ bị chuyển khỏi danh sách các nguyên nhân chính gây tử vong và giúp người bệnh thoát chết trong gang tấc.

Móng tay tiết lộ sức khỏe của bạn

Nếu móng tay có những sọc ngang màu trắng, rất có thể bạn mắc bệnh gan hoặc thận. Nếu móng tay có vết lõm ở giữa, bạn dễ gặp vấn đề với bệnh mạch máu ngoại vi, tiểu đường hoặc do thiếu kẽm…Khi móng tay hình cái thìa, tức ở phần giữa lõm xuống, viền xung quanh vểnh lên, đây có thể là dấu hiệu thiếu máu do thiếu sắt, suy giáp hoặc bệnh gan.

Móng tay cũng như là "thầy bói" của cơ thể. Nếu đôi mắt là cửa sổ tâm hồn thì móng tay có thể là cửa sổ của sức khỏe. Một vài thay đổi của móng tay có thể là dấu hiệu của một loại bệnh tiềm ẩn hoặc cơ thể bị rối loạn:

Móng tay màu vàng

Hội chứng này xảy ra khi móng tay dày lên, mọc chậm và dần chuyển sang màu vàng. Hội chứng móng tay vàng thường là dấu hiệu của bệnh về đường hô hấp. Nếu bạn nhận thấy móng tay mình màu vàng nhưng mọc bình thường, nó có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu đường. Bệnh này làm cho glucose kết hợp với protein collagen trong móng tay, khiến móng có màu vàng. Nếu móng tay màu vàng và bạn thấy có thêm các dấu hiệu khác của tiểu đường (như khát nước hay đi tiểu nhiều), hãy đi gặp bác sĩ ngay lập tức.

Móng tay phản ánh tình trạng sức khỏe của bạn.

Móng tay võng xuống như cái thìa

Khi quan sát, bạn thấy ở giữa móng bị lõm, 4 chung quanh vênh lên đến nỗi bạn có thể đổ một giọt nước vào giữa móng tay mà vẫn giữ được. Vấn đề này có thể liên quan đến tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, suy giáp hoặc bệnh gan.

Một số thay đổi của móng tay có thể là dấu hiệu của bệnh tim mạch

Những vết xuất huyết hoặc những đường đỏ, nâu dưới móng tay, có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng van tim. Khi quan sát, bạn sẽ thấy chúng giống những mảnh vụn trong móng tay mình, nhưng thật ra đó là những hạt máu.

Một dấu hiệu khác có thể liên quan đến tim của bạn đó là móng tay hình dùi cui. Lúc này móng bị mềm, gia tăng độ lồi ở chỗ giao với da, đầu ngón tay dày lên.

Thiếu canxi

Có thể bạn chưa bao giờ để ý đến những thay đổi của móng tay, nhưng chắc chắn bạn từng nhìn thấy một đốm hoặc hai đốm trắng rồi. Đó thường là dấu hiệu của sự thiếu hụt canxi nên bạn cần uống nhiều sữa hơn. Thuật ngữ y khoa gọi những đốm trắng này là Leukonychia. Chúng có thể xuất hiện do chấn thương nhẹ ở gốc móng.

Móng tay giòn

Đây là triệu chứng phổ biến của sự lão hóa. Nếu bạn chưa già mà móng tay giòn có thể là do tiếp xúc nhiều với xà bông hoặc nước, hoặc thứ hóa chất độc hại nào đó.

Muốn cơ thể khỏe mạnh, bạn hãy chú ý đến những thay đổi của móng tay nhiều hơn, trong đó bao gồm độ dày và màu sắc. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ sự thay đổi bất thường nào, tốt nhất là đến bác sĩ da liễu bởi 10% bệnh lý về da liễu có liên quan đến móng tay. Ví dụ bệnh về da như vảy nến cũng có thể gây ra những thay đổi trên móng tay. Quan trọng nhất là giữ vệ sinh móng tốt (cắt và làm sạch thường xuyên) và đến bác sĩ nếu bạn thấy có điều gì bất thường.

Testosterone – 'tài sản' quý nhất của nam giới

Testosterone là hormone rất quan trọng đối với sức khỏe tình dục nam giới, có tác dụng kích thích ham muốn, tăng khả năng cương, tăng số lượng và chất lượng tinh trùng. Khi nam giới còn thấy tự tin trong đời sống chăn gối nghĩa là lượng Testosterone trong cơ thể họ đang ở mức ổn định. Việc thiếu hụt Testosterone không chỉ có ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tình dục của quý ông mà còn cả sức khoẻ tổng thể, bao gồm các cơ quan vận mạch và tuần hoàn, hệ thống cơ, xương, khớp, thần kinh và bộ não, kéo theo hàng loạt bệnh lý xuất hiện như tim mạch, tiểu đường...

Theo nghiên cứu của bệnh viện Mayo Clinic của Mỹ, sau 30 tuổi, lượng Testosterone trung bình giảm khoảng 1% mỗi năm và giảm mạnh từ 30% - 50% khi ở độ tuổi ngoài 50. Đó là lý do tại sao đàn ông tuổi 20-30 có ham muốn tình dục rất cao và sung mãn cực đỉnh, còn quý ông tuổi băm, tứ tuần thì thường xuyên gặp cảnh “trên bảo dưới không nghe”.

 “Một trong những “tài sản” quý nhất của nam giới chính là Testosterone. Vì vậy, khi có dấu hiệu suy giảm Testosterone, nam giới cần đến bệnh viện chuyên khoa làm xét nghiệm ngay để có kết quả chính xác, cụ thể, nhằm có liệu trình điều trị phù hợp”

Suy giảm Testosterone là hiện tượng tất yếu đối với nam giới ngoài 30 và tỷ lệ tăng theo tuổi tác. Mặc dù tác động tiêu cực tới sức khỏe, tình dục và đời sống tinh thần của nam giới, song phái mạnh hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng này và kéo dài chất lượng sống thông qua con đường kích hoạt cơ thể sản sinh Testosterone nội sinh, giúp cơ thể gia tăng nội lực một cách an toàn và bền vững.

Thu hẹp khoảng cách trong phòng chống và điều trị HIV

Là chủ đề phòng chống HIV/AIDS ngày 1-12-2014. HIV/AIDS tiếp tục là một vấn đề y tế công cộng quan trọng trên toàn thế giới.  

Hiện nay chúng ta chưa thể điều trị triệt để các trường hợp nhiễm HIV. Tuy nhiên, các thuốc kháng virút có thể kiểm soát được sự lan truyền của HIV, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người nhiễm HIV/AIDS.

Tính đến cuối năm 2013 có khoảng 35 triệu người trên thế giới nhiễm HIV/AIDS, trong đó có 2,1 triệu người mới lây nhiễm và 1,5 triệu người đã chết vì các nguyên nhân liên quan đến HIV/AIDS.

Năm 2013 có 12,9 triệu người sống chung với HIV/AIDS trên toàn cầu được điều trị bằng thuốc kháng retrovirus (ARV).
Tuy nhiên, đối với các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, số người được điều trị chỉ có 11,7 triệu, chiếm tỉ lệ 33% tổng số bệnh nhân sống chung với HIV/AIDS. Dưới 1/4 trẻ em sống chung với HIV/AIDS được tiếp cận với ARV so với 1/3 người lớn bị nhiễm bệnh.
Nhân Ngày thế giới phòng chống HIV/AIDS 1-12-2014, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ra khuyến cáo mới nhằm thu hẹp khoảng cách quá lớn trong việc phòng chống và điều trị HIV/AIDS giữa các quốc gia.

Hướng dẫn này bao gồm các nội dung về việc cung cấp thuốc ARV cho người bị phơi nhiễm với HIV; ngăn ngừa và quản lý các bệnh nhiễm trùng, các bệnh cơ hội thường gặp như sốt rét, lao, viêm màng não, nhiễm vi nấm cryptococcus, nhiễm trùng da, răng miệng... có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của những người sống chung với HIV/AIDS.

Thu hẹp khoảng cách có nghĩa là nâng cao vị thế, cho phép tất cả mọi người, ở mọi nơi, có thể tiếp cận được các dịch vụ cần thiết trong việc điều trị và phòng chống HIV/AIDS.
Mục tiêu thanh toán đại dịch HIV/AIDS vào năm 2030 trên toàn cầu chỉ có thể đạt được bằng cách thu hẹp khoảng cách giữa những người được tiếp cận điều trị, được chăm sóc, hỗ trợ và dự phòng HIV/AIDS với những người đang bị bỏ lại phía sau.

Nguy cơ mắc bệnh tim mạch của giới văn phòng

Môi trường làm việc căng thẳng, thường xuyên tiếp xúc với máy tính, ít vận động... là những nguyên nhân khiến giới văn phòng gặp vấn đề về tim mạch.

Do tính chất nghề nghiệp, những người làm việc bàn giấy có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch như rối loạn nhịp tim, phình động mạch, suy tim, tai biến mạch máu não... Bên cạnh yếu tố di truyền, những thói quen hàng ngày cũng góp phần làm tăng nguy cơ. 

Ngồi nhiều là một trong những thủ phạm gây ra các vấn đề tim mạch. Một nghiên cứu đăng trên tờ Medical Billing Coding cho thấy, tỷ lệ mắc bệnh tim ở những người làm việc trong tư thế ngồi cao gấp 2 lần tư thế đứng.

Kế đến là tình trạng béo phì do ăn vặt, lạm dụng đồ ăn nhanh, lười vận động. Những người béo phì dễ bị cao huyết áp, dẫn tới các biến chứng về tim mạch như tai biến mạch máu não, suy tim, tắc động mạch vành, ứ đọng tuần hoàn ngoại vi do chi dưới ngừng hoạt động... Ngoài ra, làm việc căng thẳng với cường độ cao cũng “ăn mòn” sức khỏe tim mạch.

Nếu có những biểu hiện bất thường và xảy ra nhiều lần như hồi hộp, lo lắng, mạch đập nhanh, run tay... thì bạn nên lưu ý, bởi đây có thể là dấu hiệu của rối loạn nhịp tim. Bệnh thường đi kèm các triệu chứng như choáng váng, mờ mắt, ngất.

Cẩn trọng với những triệu chứng của bệnh tim mạch

Ngoài ra, bạn cũng nên cảnh giác với triệu chứng nhói hoặc đau tức ngực, khó thở, phù chân. Hiện tượng đau tức ngực có thể là triệu chứng của nhiều bệnh về phổi, xương, thực quản hoặc đường tiêu hóa, song, cũng là triệu chứng phổ biến của bệnh thiểu năng mạch vành, thiếu máu cục bộ nuôi tim. Triệu chứng đau thắt ngực rất nguy hiểm vì khó phân biệt với nhồi máu cơ tim.

Khó thở gây ra khi vận động quá sức hoặc lo lắng, là dấu hiệu cảnh báo bệnh tim, báo hiệu chuẩn bị lên cơn đau tim, trụy tim… Phù chân do tăng áp lực nhĩ phải cũng báo trước các bệnh về tim như màng ngoài tim, bệnh van tim bên phải và chứng tim phổi mạn.

Để có một trái tim khỏe mạnh, dân văn phòng cần kết hợp nhiều biện pháp phòng ngừa, thay đổi lối sống, thường xuyên luyện tập thể dục và vận động hợp lý để ổn định huyết áp, giảm lượng mỡ thừa... Ngoài ra, nên bổ sung chất xơ có trong rau xanh, hạn chế đồ ăn nhanh, thực phẩm chứa nhiều đạm và chất béo, tránh ăn mặn, kiêng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác như cà phê, trà đặc…

Bệnh tim mạch có nhiều loại, cùng một triệu chứng nhưng lại báo hiệu các thể bệnh khác nhau. Vì vậy, khám tổng quát sức khỏe tim mạch là phương pháp giúp phát hiện, điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Thử nghiệm thành công văcxin phòng Ebola

Một loại văcxin ngừa Ebola mới vừa được chế tạo thành công tại Mỹ. Những thử nghiệm lâm sàng trên người cho thấy kết quả an toàn và khả quan.

Văc-xin mới được kỳ vọng đẩy lùi dịch Ebola.

Văcxin phòng Ebola được nghiên cứu bởi tập đoàn GlaxoSmithKline của Anh và Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH). Giới y tế kỳ vọng đây sẽ là phương thức hữu hiệu chống lại các chủng Sudan và Zaire của virus Ebola vốn đã làm bùng nổ dịch bệnh cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người tại Tây Phi vừa qua.

Cuộc thử nghiệm được thực hiện tại trụ sở của NIH thuộc Bethesda, bang Maryland. Có 20 người khỏe mạnh đã được tiêm thử văcxin.

Theo tờ New England Journal of Medicine, những tình nguyện viên sau khi được tiêm văcxin trong cơ thể đã hình thành nên các kháng thể chống lại virus Ebola. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lưu ý khả năng miễn dịch của người tham gia thí nghiệm còn phù thuộc vào liều lượng văcxin tiêm và có thể có tác dụng phụ.

Các thử nghiệm lâm sàng tiếp tục được tiến hành hàng loạt. NIH đang đàm phán với các quan chức chính phủ Liberia để được phép thực hiện những cuộc thử nghiệm tiếp theo tại Tây Phi. Thông tin chi tiết vẫn chưa được tiết lộ.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết họ hy vọng thử nghiệm văcxin sẽ được tiến hành trên hơn 20.000 nhân viên y tế và người dân trong vùng dịch ở Tây Phi vào đầu tháng 1/2015.

“Có lẽ trong cái rủi có cái may, cuộc khủng hoảng Ebola làm rung chuyển Tây Phi trong năm vừa qua đã thúc đẩy các nghiên cứu tích cực tìm ra những liệu pháp cũng như văcxin phòng bệnh và sớm đưa vào sản xuất. Trước đó, công tác này bị đình trệ dù đã có thí nghiệm thành công trên loài linh trưởng”, tiến sĩ Daniel Bausch cho biết trong một bài xã luận công bố cùng kết quả nghiên cứu về văcxin Ebola.

Song song đó, một loại văcxin do Canada phát triển cũng đang tiến hành các thử nghiệm lâm sàng tại Mỹ và Canada. Các xét nghiệm bổ sung còn được thực hiện rộng rãi tại Đức, Thụy Sỹ, Gabon và Kenya.

Báo cáo ngày 26/11 của WHO cho biết hiện đã có 5.689 ca tử vong vì Ebola, trong tổng số gần 16.000 trường hợp mắc. Ngoại trừ 15 người tử vong từ các nước khác, số trường hợp còn lại được báo cáo đều là cư dân Guinea, Sierra Leone và Liberia là 3 đất nước Tây Phi nghèo khổ nhất. Trong tuần qua, mới có thêm 600 ca tử vong thuộc ba quốc gia này.

Thuốc giả đe dọa thế giới

Thuốc giả đang dần vượt qua ma túy để trở thành “con gà đẻ trứng vàng” đối với các tổ chức tội phạm trên khắp thế giới.

Các nhân viên y tế tiêu hủy số thuốc giả bị tịch thu ở Bắc Kinh (Trung Quốc)

Trong hai ngày 19 - 20.11, tại thủ đô Dublin của Ireland, Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol) đã tổ chức diễn đàn nhằm tổng kết lại 10 năm “tuyên chiến” với thuốc giả, vốn đang lan tràn với tốc độ chóng mặt và trở thành mối họa cực lớn đối với sức khỏe cộng đồng.


Báo Tribune de Genève dẫn thông cáo của Interpol cho biết tại nhiều khu vực thuộc Đông Nam Á, châu Phi và Nam Mỹ, thuốc giả đang chiếm đến hơn 30% thị trường dược phẩm. Thậm chí ở một số quốc gia như Guinea, Nigeria, tỷ lệ này lên đến 60%.


Hiện những tổ chức tội phạm khét tiếng đều xem việc buôn lậu thuốc giả là nguồn thu nhập quan trọng, bên cạnh những hoạt động phi pháp quen thuộc như buôn bán ma túy, làm tiền giả…


Bỏ 1.000 USD, thu lại 500.000 USD


Thuốc giả trở nên hấp dẫn các tổ chức tội phạm vì mang lại lợi nhuận cực kỳ lớn và khung hình phạt dành cho những vi phạm liên quan đến lĩnh vực này cũng nhẹ, đặc biệt nếu so với mức phạt dành cho buôn bán, tàng trữ ma túy…


Tờ Le Figaro dẫn báo cáo của Liên đoàn Công nghiệp dược phẩm quốc tế (IFPMA) cho biết lợi nhuận từ thuốc giả cao hơn từ 10 - 25 lần so với ma túy. Cụ thể, khi bọn tội phạm bỏ ra 1.000 USD để sản xuất thuốc giả, sẽ mang lại lợi nhuận từ 200.000 - 500.000 USD. Cùng mức “đầu tư” như thế, buôn lậu ma túy và thuốc lá “chỉ” mang về lần lượt 20.000 USD và 43.000 USD.


Còn theo báo cáo gần đây của Viện Nghiên cứu và phòng chống thuốc giả Pháp (IRCAM), thị trường thuốc giả trên thế giới đang tăng trưởng với tốc độ chóng mặt, từ 26 tỉ euro/năm 2005 lên 55 tỉ euro/năm 2010, tương đương 10% thị trường dược phẩm chính thống.


Bên cạnh đó, khác với nhiều mặt hàng phi pháp khác, thuốc giả có thể được mua bán rất dễ dàng trên mạng internet: chỉ cần vài cái nhấp chuột, thanh toán nhờ thẻ tín dụng và hàng được chuyển qua bưu điện. Theo Le Figaro, hơn 60% lượng dược phẩm bán trực tuyến trên mạng trong những năm gần đây là hàng giả.


Báo cáo của Ủy ban châu Âu vào năm 2012 cũng cho thấy thuốc giả chiếm tỷ lệ cao nhất trong số các loại hàng giả bị hải quan các nước EU phát hiện khi kiểm tra các bưu kiện. Chính vì vậy, chiến dịch chống thuốc giả Pangea VII do Interpol phối hợp với lực lượng an ninh của 110 quốc gia thực hiện hồi tháng 5 vừa qua cũng đặt trọng tâm vào các đường dây bán thuốc giả qua mạng internet.


Với 1.235 cuộc điều tra, chiến dịch này đã giúp thu giữ 9,4 triệu viên/gói thuốc giả (tổng trị giá 36 triệu USD), bắt giữ 237 người, xóa sổ 10.600 website.


Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), 75% lượng thuốc giả trên thế giới có xuất xứ Trung Quốc và Ấn Độ. Khi gửi với số lượng lớn, thuốc giả từ 2 nước này sẽ được ngụy trang rất kỹ hoặc được gửi sang một nước trung gian để tránh nguy cơ bị phát hiện.


Hồi tháng 10.2013, khoảng 1 triệu viên thuốc chống trầm cảm Xanax giả xuất xứ Trung Quốc đã bị phát hiện ở sân bay Zurich (Thụy Sĩ). Điểm đến sau cùng của lô hàng này là Ai Cập. Tháng 2.2014, hải quan Pháp cũng phát hiện 2,4 triệu viên thuốc giả trong 2 container “trà” từ Trung Quốc tại cảng Le Havre.


Làm thuốc giả từ... xi măng


Tờ Le Monde dẫn lời chuyên gia Aline Plançon của Interpol nhận định: “Dược phẩm giả đang ngày càng đa dạng và tinh vi hơn vì bọn tội phạm rất nhanh nhạy trong việc “bắt mạch” thị trường. Chẳng hạn năm 2010, chúng tôi đã phát hiện vắc xin ngừa vi rút gây cúm A/H1N1 giả.


Thời điểm đó, mọi người đang rất lo ngại dịch bệnh này”. Các loại thuốc đặc trị ung thư cũng là miếng mồi béo bở của các tổ chức tội phạm vì giá cả ngày càng đắt đỏ, những người thu nhập thấp, lại không có bảo hiểm y tế rất dễ mất cảnh giác khi thấy thuốc cùng loại nhưng giá rẻ quảng cáo “rầm rộ” trên mạng internet.


Điều đáng lo ngại là các tổ chức tội phạm đã không ngại đầu tư công nghệ cao để sản xuất thuốc giả nên nếu không qua xét nghiệm hóa sinh sẽ khó có thể phân biệt được thật giả: thuốc giả nhìn bề ngoài giống hệt thuốc thật, về màu sắc, trọng lượng, bao bì cho đến nhãn cấp phép lưu hành…


Nhưng thay vì dược chất, thuốc giả có thể được làm từ đủ loại nguyên liệu: từ bột mì, đường, bột sữa, đến… chất chống đông, xi măng, bột màu. Bột màu rất thường được dùng để sản xuất những loại thuốc có màu đặc biệt như Viagra (xanh dương). Năm 2009, một loại xi rô trị ho giả làm từ chất chống đông đã làm 84 người tử vong tại Nigeria.


Theo IRCAM, không chỉ chi tiền để trang bị các loại máy móc tối tân cho sản xuất, các tổ chức tội phạm còn tổ chức mạng lưới kinh doanh thuốc giả xuyên biên giới vô cùng bài bản: nghiên cứu thị trường, pháp luật, điều kiện cơ sở hạ tầng của nhiều nước để chọn nơi thích hợp cho sản xuất, phân phối, lập công ty bình phong…


Thuốc giả, hại thật


Theo Le Monde, ngay cả khi thuốc giả được làm từ những nguyên liệu vô hại như bột mì cũng sẽ gây ảnh hưởng cực kỳ xấu đối với bệnh nhân, đặc biệt là những bệnh nghiêm trọng như tim mạch, ung thư. Ngoài ra, một bệnh nhân không được điều trị đúng mực có thể trở thành trung gian lây lan dịch bệnh, thậm chí tạo ra những “siêu vi khuẩn kháng thuốc”, vốn là mối họa khôn lường đối với sức khỏe cộng đồng. Tổ chức Y tế thế giới ước tính hằng năm trên thế giới có khoảng 700.000 bệnh nhân bị lao và sốt rét tử vong vì dùng phải thuốc giả.

Những lý do để tẩy chay nước ngọt

Đa số chúng ta thích uống nước ngọt vì nó ngon lành đã khát, giúp ăn gì cũng trôi, và còn nạp năng lượng thần tốc cho những lúc mệt nhoài. Nhưng nước ngọt chỉ được cái "đã" trước mắt thôi chứ chẳng tốt lành gì đâu, ngoài chuyện nó làm ta béo thì còn cả đống lý do rất đáng để thôi không uống nước ngọt nữa.

Bạn sẽ chẳng muốn uống nước ngọt nữa đâu sau khi biết những điều này...

1. Bạn sẽ sống lâu hơn

Nước ngọt có ga được chứng minh là làm bạn nhanh già theo cách giống như thuốc lá. Nghiên cứu cho thấy nước ngọt có ga làm ngắn đoạn cuối nhiễm sắc thể khiến các tế bào lão hoá nhanh hơn bình thường.

2. Giảm nguy cơ bệnh tật nghiêm trọng

Các bệnh như béo phì trẻ em, hội chứng chuyển hoá và tiểu đường, bệnh tim, và gout đều có một phần nghuyên nhân từ việc uống nước ngọt thường xuyên.

3. Giữ nụ cười lấp lánh

Nước ngọt có ga và các loại nước uống có chứa axit nói chung gây hại cho răng. Uống các loại nước này thường xuyên có thể làm men răng và bề mặt răng bị xói mòn, dễ nhiễm màu khiến răng bạn không còn trắng sáng. Thức uống có đường nói chung cũng không tốt cho sức khoẻ răng miệng của cả người lớn và trẻ em.

4. Ăn kiêng hiệu quả hơn nếu không uống thêm nước ngọt cho người ăn kiêng

Đừng để bị lừa bởi thông tin “no-calorie” trên lon nước ngọt được quảng cáo là dành cho người ăn kiêng với chất làm ngọt nhân tạo. Nghiên cứu cho thấy khoảng 65% số người uống nước ngọt loại dành cho người ăn kiêng hàng ngày sẽ bị thừa cân sau 7-8 năm, và khoảng 41% phát triển thành béo phì. Lý do được giải thích trong nghiên cứu của ĐH Yale (Hoa Kỳ) là vì não của những ai phải ăn chất tạo ngọt giả vẫn bị đánh lừa và họ vẫn thèm ngọt, do vậy có xu hướng chọn thức ăn giàu calorie để thay thế lượng đường ảo trong lon nước ngọt ăn kiêng Tiểu đường tuýp 2 và rối loạn chuyển hoa cũng đã được chứng minh là có liên quan đến việc tiêu thụ loại nước ngọt tưởng là vô hại này.

5. Eo thon bụng phẳng nếu bỏ nước ngọt

Nước ngọt không chỉ làm bạn béo mà còn khiến bạn béo tập trung vào một chỗ, thường là vòng eo của bạn. Bạn biết đấy, tập thể dục để có bụng phẳng là rất gian nan, đừng làm việc đó khó khăn hơn và thậm chí là bất khả thi chỉ vì uống vài lon nước ngọt chứ.

6. Bỏ nước ngọt, cứu lấy hành tinh của chúng ta

Bạn có biết rằng để sản xuất ra một chai hay lon nước ngọt, một lượng carbon dioxide khoảng từ 170-500g được thải vào không khí trong suốt quá trình trồng trọt, sản xuất, đóng gói, vận chuyển và tái chế? Như vậy lượng CO2 thải ra môi trường để có 1 chai nước ngọt 2 lít thậm chí còn lớn hơn lượng khí thải mà một chiếc ô-tô dân dụng thông thường thải ra trong quãng đường gần 2km. Bạn biết mỗi ngày loài người đã tiêu thụ bao nhiêu chai nước ngọt như thế và hành tinh ngột ngạt của chúng ta đang gánh chịu lượng khí thải khủng khiếp thế nào?

7. Không bị gián đoạn khi xem phim để đi vệ sinh

Bạn đã phải ra khỏi rạp để đi vệ sinh khi phim đang đến đoạn cao trào rồi chứ? Tại nước ngọt đấy, vì caffeine trong nước ngọt có tác dụng lợi tiểu và kích thích bàng quang khiến bạn phải đi vệ sinh nhiều hơn. Đường ăn kiêng trong đó cũng làm bàng quang hoạt động quá mức.

8. Giảm nguy cơ ung thư do chất tạo màu trong cola

Chất tạo màu nâu caramel 4-methylimidazole (4-MeI) được sử dụng phổ biến trong công nghiệp sản xuất nước ngọt cola có thể tăng nguy cơ mắc các loại ung thư có nguồn gốc hoá chất.

9. Giảm ô nhiễm nguồn nước

Chất tạo ngọt nhân tạo có khả năng bám trụ cực cao trong nước. Sau khi đi vào cơ thể chúng sẽ được đào thải ra ngoài qua đường tiểu tiện. Nước thải lại được xử lý và luân chuyển nhưng dư lượng chất tạo ngọt nhân tạo vẫn có thể tồn tại rất cao trong nước kể cả khi đã được xử lý. Và sau đó bạn lại tiếp tục sử dụng nguồn nước này.

10. Giảm nguy cơ suy giảm trí nhớ

Các loại nước ngọt hương trái cây và cam chanh thường dùng BVO – một hoá chất vốn được cấp bằng sáng chế là chất chống cháy – để giữ cho hương liệu đều khắp lượng chất lỏng. Chất này được cho là có liên quan đến chứng mất trí nhớ, rối loạn thần kinh và tổn thương da.

11. Giảm nguy cơ rối loạn nội tiết do BPA từ chai nhựa

Như rất nhiều loại thực phẩm công nghiệp khác, nước ngọt ẩn chứa nguy cơ nhiễm BPA từ vỏ lon và chai nhựa. Dù còn rất nhiều loại thực phẩm và hộp chứa gia dụng khác chứa BPA chứ không chỉ nước ngọt nhưng bạn đã bớt được một phần nếu cắt giảm nước ngọt khỏi thói quen ăn uống của mình.

12. Muốn xương chắc khoẻ, hãy uống sữa và nước cam thay vì nước ngọt

Caffeine và acid phosphoric trong nước ngọt có thể gây hại cho xương dù chưa có bằng chứng cụ thể, nhưng nếu bạn muốn xương chắc khoẻ và ngăn ngừa loãng xương thì hãy uống nước cam hoặc sữa thay vì nước ngọt.

13. Tránh đau và sỏi thận

Bạn không thể tưởng tượng được cơn đau do sỏi thận là thế nào cho đến khi thực sự trải qua, và đến lúc đó thì bạn sẽ muốn làm mọi thứ để tránh nó từ trước, bao gồm bỏ thói quen uống nước ngọt. Nước ngọt có ga làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận, và những người uống nước ngọt thường xuyên có nguy cơ sỏi thận cao hơn 23% so với những người không uống.

14. Giảm rác thải đại dương và cứu các loài sinh vật biển

Phần lớn rác thải đại dương là các chai nhựa đựng nước uống, số chai nhựa này không thể phân huỷ trong tự nhiên mà chỉ bị phân rã thành nhiều mảnh nhỏ li ti có thể đe doạ tính mạng của sinh vật biển khi ăn hoặc vướng phải. Giảm uống nước ngọt và có ý thức khi vứt rác sẽ giúp bảo vệ đại dương và sinh vật biển.

Bạn đã có đủ lý do để chọn nước lọc thay vì một lon nước ngọt?